Zelfstandig thuis blijven wonen: hoe ergotherapie helpt

10 min leestijd7.6K shares

"Ik wil zo lang mogelijk in mijn eigen huis blijven wonen." Dit hoor je vaak van ouderen en mensen met beperkingen. Je eigen huis, je vertrouwde omgeving, je zelfstandigheid – dat wil niemand zomaar opgeven. Maar door ouderdom, ziekte of een beperking wordt thuis blijven wonen soms uitdagend. Een ergotherapeut helpt je om zo lang mogelijk veilig en zelfstandig thuis te blijven door slimme aanpassingen en hulpmiddelen.

Wil je zo lang mogelijk thuis blijven wonen?

Vind een ergotherapeut die helpt met woningaanpassingen en hulpmiddelen.

Vind een ergotherapeut →

Waarom is thuis blijven wonen belangrijk?

Zelfstandig thuis wonen heeft grote voordelen voor welzijn en gezondheid:

Voordelen van thuis blijven wonen

Vertrouwdheid en veiligheid

Je kent je eigen huis, je hebt je herinneringen hier

Zelfstandigheid

Je bepaalt zelf je dagindeling en privacy

Sociaal netwerk

Buren, vrienden, familie in de buurt

Mentale gezondheid

Minder risico op depressie en achteruitgang

Onderzoek toont aan dat mensen die thuis kunnen blijven wonen vaak gelukkiger en gezonder zijn dan in een zorginstelling. Met de juiste aanpassingen en ondersteuning is dit voor veel mensen langer mogelijk dan ze denken.

Hoe helpt ergotherapie bij thuisblijven?

Een ergotherapeut beoordeelt je woonsituatie en geeft advies op maat:

1. Woningbeoordeling

De ergotherapeut komt bij je thuis en kijkt naar:

  • Toegankelijkheid: Drempels, trappen, breedte deuren
  • Veiligheid: Valgevaar, verlichting, gladde vloeren
  • Dagelijkse handelingen: Koken, wassen, toiletgang
  • Bereikbaarheid: Kom je overal waar je moet zijn?
  • Comfort: Is de woning geschikt voor jouw beperking?

2. Advies woningaanpassingen

Op basis van de beoordeling adviseert de ergotherapeut concrete aanpassingen. Deze kunnen vaak via de gemeente (Wmo) worden aangevraagd.

3. Hulpmiddelen adviseren

Hulpmiddelen kunnen je zelfstandigheid enorm vergroten. De ergotherapeut weet welke het beste bij jou passen en leert je deze gebruiken.

4. Training dagelijkse handelingen

Als dagelijkse taken moeilijker worden, oefent de ergotherapeut met je: aankleden, koken, douchen – met aangepaste technieken of hulpmiddelen.

Veelvoorkomende woningaanpassingen

Deze aanpassingen worden vaak gedaan om thuis blijven wonen mogelijk te maken:

🚿 Badkamer

Inloopdouche

Geen drempel, antislip vloer, zitje mogelijk. Veiliger dan bad. Kosten: €2000-5000 (vaak Wmo vergoed).

Verhoogd toilet

5-10 cm hoger (45-50 cm totaal). Makkelijker op/af. Kosten: €200-800.

Handgrepen/beugels

Bij toilet, douche, bad. Steun bij opstaan. Kosten: €50-200 per beugel.

Antislip vloer

Voorkomt uitglijden. Vooral belangrijk bij nat. Kosten: €500-2000.

🚪 Toegankelijkheid

Drempels verwijderen

Helpt bij rollator/rolstoel. Voorkomt struikelen. Kosten: €100-500 per drempel.

Traplift

Voor toegang boven. Rechte trap goedkoper dan bochtige. Kosten: €3000-7000 (vaak Wmo vergoed).

Hellingbaan

Voor entree bij rolstoel. Binnen of buiten. Kosten: €500-3000.

Bredere deuren

Minimaal 85 cm voor rolstoel. Kosten: €200-800 per deur.

💡 Veiligheid en comfort

Verlichting verbeteren

Extra lampen, bewegingssensoren, nachtverlichting. Voorkomt vallen. Kosten: €100-1000.

Alarmsysteem

Persoonlijk alarm of valdetectie. Hulp op afroep. Kosten: €10-30/maand.

Domotica

Verlichting/gordijnen automatisch. Deuren op afstand bedienen. Kosten: €500-3000.

Aangepaste keuken

Lagere werkbladen, uitschuifbare laden, veilige kookplaat. Kosten: €2000-10000.

Hulpmiddelen voor zelfstandig thuis wonen

Naast aanpassingen aan de woning zijn er veel hulpmiddelen die helpen:

CategorieHulpmiddelVoordeel
MobiliteitRollatorVeilig lopen, kan zitten voor rust
MobiliteitRolstoelVoor langere afstanden of bij lopen niet mogelijk
Toilet/doucheDouchestoelVeilig zitten tijdens wassen
Toilet/doucheToiletverhogerMakkelijker op/af zonder ver te bukken
Bed/stoelOpsta-hulpHelpt bij opstaan uit stoel of bed
Bed/stoelAanpasbaar bedElektrisch verstelbaar, makkelijk in/uit
KeukenReikstok/grijphulpPak dingen zonder bukken of reiken
VeiligheidPersoonlijk alarmDruk op knop bij val of nood

Financiering: hoe betaal je woningaanpassingen?

Woningaanpassingen kunnen kostbaar zijn, maar er zijn regelingen:

Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning)

Via je gemeente kun je woningaanpassingen aanvragen. De gemeente betaalt (vaak) de kosten, soms met eigen bijdrage.

Wat wordt vergoed? Inloopdouche, traplift, drempels weg, handgrepen, verbreden deuren, etc. Als het noodzakelijk is om thuis te kunnen blijven wonen.

Hoe aanvragen? Via Wmo-loket gemeente. De ergotherapeut schrijft een advies dat je meestuurt.

Andere financieringsmogelijkheden:

  • Zorgverzekering: Sommige hulpmiddelen vergoed (rollator, douchestoel)
  • Zorgtoeslag: Via Belastingdienst bij laag inkomen
  • Subsidies: Soms lokale regelingen of energiesubsidie (isolatie/aanpassingen)
  • Aanvullende verzekering: Check of aanpassingen vergoed worden

Tip: De ergotherapeut weet precies wat wel/niet vergoed wordt en helpt je met aanvragen.

Ondersteuning naast woningaanpassingen

Soms zijn aanpassingen niet genoeg. Extra ondersteuning helpt:

Thuiszorg

Hulp bij wassen, aankleden, medicatie. Van enkele keren per week tot meerdere keren per dag. Via huisarts of indicatie CIZ.

Maaltijdservice

Warme maaltijden aan huis als koken te moeilijk wordt. Verschillende aanbieders, ook speciaal dieet mogelijk.

Dagbesteding

Activiteiten, sociale contacten, structuur. Enkele dagen per week. Voorkomt eenzaamheid en geeft mantelzorger rust.

Alarm/toezicht

Persoonlijk alarm, medicatiedispenser met alarm, camerasysteem voor familie. Geeft veiligheidsgevoel.

Wanneer is thuis blijven niet meer realistisch?

Soms is thuis blijven wonen niet meer veilig of haalbaar. Signalen:

⚠️ Wanneer verhuizing overwegen:

  • 24-uur zorg nodig: Bij ernstige dementie of afhankelijkheid
  • Groot veiligheidsrisico: Vallen, dwalen, gevaarlijke situaties
  • Mantelzorger uitgeput: Geen respijtzorg meer voldoende
  • Extreme eenzaamheid: Geen sociaal contact meer mogelijk
  • Woning structureel ongeschikt: Aanpassingen onmogelijk of onbetaalbaar
  • Kwaliteit van leven daalt: Angst, isolatie, verwaarlozing

Dit zijn moeilijke beslissingen. De ergotherapeut helpt realistisch inschatten wat mogelijk is en wat niet. Ook familie en huisarts kunnen meebeslissen.

Wanneer schakel je een ergotherapeut in?

Schakel een ergotherapeut in voor zelfstandig thuis blijven wanneer:

  • Dagelijkse taken (wassen, koken) moeilijker worden
  • Je vaak valt of valangst hebt
  • De woning voelt onveilig of onpraktisch
  • Je uit het ziekenhuis komt na operatie of ziekte
  • Je preventief wilt kijken wat mogelijk is
  • Familie maakt zich zorgen over veiligheid

Hoe regel je dit? Via huisarts (verwijzing), of rechtstreeks via Wmo-loket gemeente. Vroeg inschakelen geeft betere resultaten dan wachten tot problemen groot zijn.

Veelgestelde vragen

Hoe helpt ergotherapie bij zelfstandig thuis blijven wonen?

Ergotherapie helpt door: woningaanpassingen adviseren (drempels weg, beugels), hulpmiddelen zoals rollator of douchestoel, oefenen met dagelijkse handelingen, en veiligheid verbeteren (valpreventie). Doel: zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen blijven.

Welke woningaanpassingen worden vaak gedaan?

Veelvoorkomend: drempels verwijderen, traplift, toilet verhogen, inloopdouche, handgrepen badkamer, verlichting verbeteren, en bredere deuren voor rolstoel. Via Wmo (gemeente) vaak (deels) vergoed.

Wat kost een woningaanpassing en wie betaalt dit?

Woningaanpassingen via Wmo (gemeente) zijn vaak gratis of met eigen bijdrage. Kleine aanpassingen (handgrepen) betaal je zelf (€50-200). Grote aanpassingen (traplift €3000-7000) worden vaak vergoed via Wmo.

Wanneer schakel je een ergotherapeut in voor thuisblijven?

Bij: moeilijker worden dagelijkse taken, valangst of vallen, woning voelt onveilig, na ziekenhuisopname, of preventief bij ouder worden. Vroeg inschakelen geeft beste resultaat.

Kan iedereen zelfstandig thuis blijven wonen?

Niet altijd. Bij ernstige dementie, 24-uur zorg nodig, grote veiligheidsrisico's, of extreme isolatie kan verhuizing nodig zijn. Ergotherapeut helpt realistisch inschatten wat mogelijk is.

Op zoek naar een ergotherapeut in de buurt?

Vind snel en eenvoudig een ergotherapeut bij jou in de buurt via onze landelijke zoekgids.

Vind een Ergotherapeut

Conclusie

Zelfstandig thuis blijven wonen is voor de meeste mensen een belangrijke wens. Met de juiste woningaanpassingen, hulpmiddelen en ondersteuning is dit vaak langer mogelijk dan je denkt. Een ergotherapeut helpt je realistisch inschatten wat nodig is en regelt samen met jou de aanpassingen via Wmo en andere regelingen.

Wacht niet tot problemen groot zijn. Vroeg inschakelen van een ergotherapeut geeft de beste kansen om veilig en comfortabel thuis te blijven. Je eigen huis, je zelfstandigheid – dat is het waard om voor te zorgen.

Vind een ergotherapeut bij jou in de buurt